كه خدای متعال خطابشان می‌كند و می‌فرماید: بندگان من!

شما به حجت پنهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق كردید...

امامان معصوم علیهم السلام به جهت اهمیت مسئله مهدویت و غیبت دوازدهمین حجت الهی، در فرصتهای مناسب از عصر ظهور سخن گفته و شیعیان را با نشانه‌ها، علائم و ویژگیهای دولت كریمه حضرت قائم علیه السلام آشناساخته اند.
این آگاهیها و اطلاع رسانی آن ستارگان هدایت موجب شده است كه اهل ایمان و منتظران حكومت عدل حضرت مهدی علیه السلام بیش از پیش امیدوار و دلبسته آن عصر گشته، نسلهای بعدی را نیز با این فرهنگ مأنوس كنند.
دلدادگان فرهنگ انتظار با همه مشكلات و گرفتاریهایی كه دشمنان برایشان فراهم می‌آورند، هرگز امید به رسیدن آن روز دیدنی و لذتبخش را از دست نمی‌دهند، بلكه شوق و عشقشان بیشتر می‌شود و زیر لب زمزمه می‌كنند:
چه خوش باشد كه بعد از انتظاری // به امیدی رسد امیدواری
سخن از خصوصیات انقلاب جهانی آن یار سفر كرده، زمانی شیرین‌تر می‌شود كه امامان معصوم علیهم السلام ویژگیها و نشانه‌های عصر ظهور حضرت قائم آل محمد صلی الله علیه و آله را برایمان توصیف كنند و بذر امید و آرزوی استقرار دولت كریمه امام زمان علیه السلام را در دلهای به انتظار نشسته مان شكوفا گردانند تا رایحه دل انگیز دوران ظهور در روح و جسم انسانهای خسته از ظلم و ناعدالتی و فتنه و فساد، حیاتی تازه ببخشد.
اگر آن نائب رحمان ز درم بازآید // عمر بگذشته به پیرانه سرم بازآید
دارم امید خدایا كه كنی تأخیری // در اجل تا به سرم تاج سرم بازآید
گر نثار قدم مهدی هادی نكنم // گوهر جان به چه كار دگرم بازآید
آن كه فرق سر من خاك كف پای وی است // پادشاهی كنم ار او به سرم بازآید
كوس نو دولتی از بام سعادت بزنم // گر ببینم كه شه دین ز درم بازآید
می روم در طلبش كوی به كو دشت به دشت // شخصم ار باز نیاید خبرم بازآید
«فیض» نومید مشو در غم هجران و منال // شاید ار بشنود آه سحرم، بازآید

منتظران مژده باد
امام باقر علیه السلام در گفتاری امیدآفرین و نشاط بخش به منتظران حقیقی آن حضرت مژده می‌دهد كه «یأْتِی عَلَی النّاسِ زَمانٌ یغِیبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَیاطُوبی لِلثّابِتِینَ عَلی اَمْرِنا فِی ذلِكَ الزَّمانِ اِنَّ اَدْنی ما یكُونُ لَهُمْ مِنَ الثّوابِ اَنْ ینادِیهُمُ الْبارِی ءُ عَزَّ وَجَلَّ عِبادِی آمَنْتُمْ بِسِرّی وَصَدَّقْتُمْ بِغَیبی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ الثَّوابِ مِنّی؛ ⁽¹⁾ بر مردم زمانی می‌آید كه امامشان از منظر آنان غایب می‌شود. خوشا به حال آنان كه در آن زمان در امر [ولایت] ما اهل بیت ثابت قدم و استوار بمانند! كمترین پاداشی كه به آنان می‌رسد، این است كه خدای متعال خطابشان می‌كند و می‌فرماید: بندگان من! شما به حجت پنهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق كردید. پس بر شما مژده باد كه بهترین پاداش من در انتظارتان است.»
آن گاه امام باقر علیه السلام ادامه داد: «خداوند متعال به خاطر ارج گذاری از چنین منتظران راستینی به آنان می‌فرماید: شما مردان و زنان، بندگان حقیقی من هستید. رفتار نیك و شایسته تان را می‌پذیرم و از كردار ناپسندتان عفو می‌كنم و به خاطر شما سایر گنهكاران را می‌آمرزم و بندگانم را به خاطر شما با باران رحمت خود سیراب و از آنان بلا را دفع می‌كنم.‌ای عزیزترین بندگان من! اگر شما نبودید، عذاب دردناك خود را به مردم نافرمان نازل می‌كردم.» ⁽²⁾

یاران وفادار
پیشوای پنجم علیه السلام در توصیف یاران حضرت مهدی علیه السلام كه در زمان غیبت، خود را برای شركت در قیام جهانی آن حضرت آماده می‌كنند، به ابو خالد كابلی فرمود: «من به گروهی می‌نگرم كه در آستانه ظهور از طرف مشرق زمین به پا می‌خیزند. آنان به دنبال طلب حق و ایجاد حكومت الهی تلاش می‌كنند. بارها از متولیان حكومت اجراء حق را خواستار می‌شوند، امّا با بی اعتنایی مسئولین مواجه می‌شوند. وقتی كه وضع را چنین ببینند، شمشیرهای خود را به دوش می‌نهند و با اقتدار و قاطعیت تمام در انجام خواسته شان اصرار می‌ورزند تا اینكه سردمداران حكومت نمی‌پذیرند و آن حق طلبانِ ثابت قدم، ناگزیر به قیام و انقلاب می‌گردند و كسی نمی‌تواند جلوگیرشان شود. این حق جویان وقتی كه حكومت را به دست گرفتند، آن را به غیر از صاحب الامر علیه السلام به كس دیگری نمی‌سپارند. كشته‌های اینها همه از شهیدان راه حق محسوب می‌شوند.»

در اینجا امام باقر علیه السلام به ابو خالد كابلی جمله‌ای زیبا فرمود كه می‌تواند نصب العین همه منتظران لحظات ظهور باشد.
آن حضرت فرمود: «اَما اِنِّی لَوْ اَدْرَكْتُ ذلِكَ لاَءَسْتَبْقَیتُ نَفْسی لِصاحِبِ هذَا الاْءَمْرِ؛ ⁽³⁾ مطمئنا بدان! اگر من آن روزگاران را درك كنم، جانم را برای فداكاری در ركاب حضرت صاحب الامر علیه السلام تقدیم می‌دارم.»
امام پنجم علیه السلام در مورد استقامت و استواری یاران حضرت مهدی علیه السلام به آیه‌ای از قرآن استناد كرد و در تفسیر آیه «فَاِذا جاءَ وَعْدُ اُوْلهُما بَعَثْنا عَلَیكُمَ عِبادا لَنا اُولی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَكانَ وَعْدا مَفْعُولاً»؛⁽⁴⁾ «هنگامی كه نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیكارجوی خود را بر ضد شما برمی انگیزیم [تا شما را سخت درهم كوبند و برای به دست آوردن مجرمان] خانه‌ها را جستجو می‌كنند و این وعده‌ای است قطعی.» فرمود: «این بندگان پیكارجو و مقاوم كه به طرفداری از حق به پا می‌خیزند، همان حضرت قائم و یاران وفادار او هستند.» ⁽⁵⁾

چشم به راه ظهور
از منظر امام باقر علیه السلام در عصر غیبت، چشم به راه ظهور حضرت مهدی علیه السلام بودن و انتظار حكومت آل محمد صلی الله علیه و آله را كشیدن از عبادات شایسته و برتر محسوب می‌شود. آن گرامی به نقل از وجود مقدس رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ انْتِظارُ الْفَرَجِ؛ ⁽⁶⁾ انتظار [پیروزی و] فرج [آل محمد صلی الله علیه و آله] از برترین عبادات محسوب می‌شود.»

جهان در آستانه ظهور
در آستانه ظهور حضرت مهدی علیه السلام اوضاع جهان به بدترین وضع خود می‌رسد و ظلم و ناعدالتی، تبعیض، تضییع حقوق دیگران به بدترین وضع خود تبدیل شده و مردم از هر كس و حكومتی ناامید گردیده، به دنبال روزنه امید و ندای عدالتی می‌گردند كه آنان را از آن منجلاب ستم و از چنگال زورمداران و مستكبران نجات بخشد. مردم چنان از دست دروغگویان فتنه انگیز و فرصت طلب به تنگ می‌آیند كه شب و روز آرزوی قیام منادی عدالت را در سر می‌پرورانند. حضرت امام باقر علیه السلام فضای تاریك جهان قبل از ظهور را این گونه بیان می‌كند: «لا یقُومُ الْقائِمُ اِلاّ عَلی خَوْفٍ شَدیدٍ مِنَ النّاسِ وَزَلازِلَ وَفِتْنَةٍ وَبَلاءٍ یصیبُ النّاسَ وَطاعُونٍ قَبْلَ ذلِكَ وَسَیفٍ قاطِعٍ بَینَ الْعَرَبِ وَاخْتِلافٍ شَدیدٍ بَینَ النّاسِ وَتشْتیتٍ فی دینِهِمْ وَتَغْییرٍ فی حالِهِمْ حَتّی یتَمَنَّی الْمُتَمَنّی الْمَوْتَ صَباحا وَمَساءً مِنْ عِظَمِ ما یری مِنْ كَلْبِ النّاسِ وَاَكْلِ بَعْضِهِمْ بَعْضا؛ ⁽⁷⁾ حضرت قائم علیه السلام قیام نمی‌كند، مگر در حال ترس شدید مردم و زلزله‌ها و فتنه و بلایی كه بر مردم فرا رسد و قبل از آن، گرفتار طاعون می‌شوند. آن گاه شمشیر برنده میان اعراب حاكم می‌شود و اختلاف میان مردم و تفرقه در دین و دگرگونی احوالشان به اوج می‌رسد؛ به گونه‌ای كه هر كس بر اثر مشاهده درنده خویی و گزندگی‌ای كه در میان برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر به وجود می‌آید، صبح و شام آرزوی مرگ می‌كند.» امام آن گاه افزود: «وقتی كه یأس و ناامیدی تمام مردم را فرا گرفت و دیگر از هر جهت خود را در بن بست احساس كردند، امام غائب علیه السلام قیام می‌كند.»

اقتدار حضرت مهدی علیه السلام
برای اجراء عدالت و گسترش مساوات در جامعه اسلامی لازم است كه موانع عدالت را از میان برداشت و راه آن را هموار ك رد؛ زیرا اصحاب زر و زور و تزویر و كسانی كه از درهم ریختگی جامعه در راه ترویج فساد و انحراف بهره می‌برند، هرگز از عدالت و برنامه‌های عادلانه راضی نخواهند بود و با توسل به هر شیوه‌ای در مسیر احقاق حقوق مردم سنگ اندازی خواهند كرد. بنابراین، یكی از مهم‌ترین ویژگیهای زمامداران عادل قاطعیت و صلابت در مقابله با دشمنان داخلی و خارجی است. امام زمان علیه السلام نیز با اقتدار كامل مخالفین اسلام و دشمنان عدالت را سركوب خواهد كرد. امام باقر علیه السلام می‌فرماید: «لَیسَ شَأْنُهُ اِلاّ بِالسَّیفِ؛ ⁽⁸⁾ آن حضرت [در سركوب دشمنان قسم خورده اش] فقط شمشیر را می‌شناسد.»
او در قاطعیت همانند جدّش رسول خدا صلی الله علیه و آله عمل خواهد كرد و به خیانتكاران، كافران و عوامل داخلی دشمن اجازه هیچ گونه توطئه‌ای نخواهد داد.
حضرت باقر علیه السلام درباره شباهت حضرت مهدی علیه السلام به پیامبران الهی مطالبی فرموده و درباره تشابه حضرت خاتم الاوصیاء به حضرت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرموده است: «وَاَمّا مِنْ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله فَالْقِیامُ بِالسَّیفِ وَتَبْیینُ آثارِهِ ثُمَّ یضَعُ سَیفَهُ عَلی عاتِقِهِ ثَمانِیةَ اَشْهُرٍ فَلا یزالُ یقْتُلُ اَعْداءَ اللّهِ حَتّی یرْضَی اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ؛⁽⁹⁾ و امّا [شباهت حضرت مهدی علیه السلام] به پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله قیام با شمشیر است [كه دشمنان لجوج را از میان برمی دارد] و آثار آن حضرت را آشكار می‌كند. آن گاه هشت ماه به صورت مسلّح و آماده به سر می‌برد و همواره با دشمنان خدا مبارزه می‌كند تا اینكه خداوند راضی شود.»

بانوان در دولت مهدوی
بدون تردید بانوانِ شایسته و متعهد در دولت آن حضرت جایگاه ارزشمندی دارند. نقش زن در آن زمان همانند زنان صدر اسلام، فراخور حال آنان و نسبت به موقعیت ویژه شان خواهد بود؛ یعنی همان رسالتی كه یك زن مسلمان طبق آیین اسلام به دوش گرفته است، در عصر ظهور نیز به آن پای بند خواهد بود. آنچه از روایات برمی آید، آن است كه عده‌ای از كارگزاران آن حضرت از بانوان ارجمند هستند. جابر بن یزید جعفی از یاران نزدیك امام محمد باقر علیه السلام به نقل از آن حضرت فرمود: «وَیجِی ءُ وَاللّهِ ثَلاثُ مِائَةٍ وَبِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلاً فیهِمْ خَمْسُونَ امْرَأَةً یجْتَمِعُونَ بِمَكَّةَ عَلی غَیرِ میعادٍ؛⁽¹⁰⁾ به خدا سوگند! 313 نفر یاران مهدی علیه السلام می‌آیند كه پنجاه نفر از آنان زن می‌باشند و بدون هیچ گونه وعده قبلی در شهر مكه گرد هم جمع می‌شوند.»
روایت دیگری در این زمینه از‌ام سلمه، همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله از طریق اهل سنت نقل شده است كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله در آن گفتار با اشاره به عصر ظهور و اجتماع یاران حضرت مهدی علیه السلام در اطراف آن حضرت می‌فرماید: «یعُوذُ عائِذٌ فِی الْحَرَمِ فَیجْتَمِعُ النّاسُ اِلَیهِ كَالطَیرِ الْوارِدِ الْمُتَفَرِّقَةِ حَتّی یجْتَمِعَ اِلَیهِ ثَلاثُ مِائَةٍ وَاَرْبَعَةَ عَشَرَ رَجُلاً فِیهِ نِسْوَةٌ...؛ [در زمان ظهور] پناه خواهی به حرم خداوند در مكه پناهنده می‌شود. مردم همانند كبوتران از هر سو به جانب ا و رو می‌آورند تا اینكه سیصد و چهارده نفر كه عده‌ای از آنان زن هستند، دور او را می‌گیرند.» و ادامه داد: «و از همان جا خروج می‌كنند و بر تمام ستمگران و اعوان و انصارشان پیروز می‌گردند و عدل را آن چنان در روی زمین برقرار می‌سازند كه زندگان آرزو می‌كنند كه‌ای كاش مرده هایشان نیز از طعم آن عدالت می‌چشیدند!» ⁽¹¹⁾

مخالفین دولت مهدوی
سران جبهه باطل معمولاً افرادی خودخواه، متكبر، صاحب صفات ناپسند انسانی هستند كه در مقابل حق خودنمایی می‌كنند. آنان چنان در منجلاب فساد و گناه غوطه ورند كه انسانهای حق طلب و جلوه‌های فضیلت را خطرناك‌ترین دشمنان خویش قلمداد می‌كنند. به همین جهت، تمام تلاشهای خود را برای نابودی آیین حق و رهبران الهی به كار می‌گیرند. امّا خداوند طبق سنت پایدار خود همواره حق را پیروز گردانیده و دشمنانش را مأیوس و مغلوب كرده است.
قرآن می‌فرماید: «یرِیدُونَ أَن یطْفِئُواْ نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَ هِهِمْ وَیأْبَی اللَّهُ إِلآَّ أَن یتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَـفِرُونَ.» ؛ ⁽¹²⁾ « [مخالفین حق [می خواهند نور خدا را با دهانهای خود خاموش كنند، ولی خدا جز این نمی‌خواهد كه نورش را كامل كند؛ هر چند كافران را خوش نیاید.»
در عصر ظهور، تلاشهای زیادی صورت می‌گیرد تا از استقرار حكومت قائم آل محمد صلی الله علیه و آله جلوگیری شود، امّا آن حضرت به لطف و مدد الهی، تمام موانع را از میان برمی دارد. سفیانی یكی از دشمنان سرسخت حضرت مهدی علیه السلام است.
امیر مؤمنان علی علیه السلام در مورد جنایات وی به كوفیان فرمود: «بدا به حال كوفه! سفیانی چه جنایاتی در آنجا انجام می‌دهد! به حریم شما تجاوز می‌كند، كودكان را سر می‌برد و ناموس شما را هتك می‌كند.» ⁽¹³⁾
امام باقر علیه السلام درباره ویژگیهای این دشمن سرسخت حضرت مهدی علیه السلام فرمود: «اگر سفیانی را مشاهده كنی، در واقع پلیدترین مردم را دیده ای. وی دارای رنگی بور و سرخ و كبود است. هرگز سر به بندگی خدا فرو نیاورده و مكه و مدینه را ندیده است.» ⁽¹⁴⁾
امام باقر علیه السلام می‌فرماید: «گویا من سفیانی (سركرده دشمنان حضرت امام عصر علیه السلام) را می‌بینم كه در زمینهای سرسبز شما در كوفه اقامت گزیده، ندا می‌دهد كه هر كس سر یك تن از شیعیان علی علیه السلام را بیاورد، هزار درهم پاداش اوست. در این هنگام، همسایه به همسایه دیگر حمله می‌كند و می‌گوید: این شخص از شیعیان است. او را می‌كشد و هزار درهم جایزه می‌گیرد.» ⁽¹⁵⁾
شیصبانی نیز یكی دیگر از سران جبهه باطل در عصر ظهور است. او از دشمنان كینه توز اهل بیت علیهم السلام و حضرت مهدی علیه السلام می‌باشد. ریشه‌اش به بنی عباس می‌رسد و شخصی بدكردار، شیطان صفت و گمنام است. امام باقر علیه السلام به جابر جعفی فرمود: «سفیانی خروج نمی‌كند، مگر آنكه قبل از او شیصبانی در سرزمین عراق خروج می‌كند. او همانند جوشیدن آب از زمین، یكباره پیدا می‌شود و فرستادگان شما را به قتل می‌رساند. بعد از آن در انتظار خروج سفیانی و ظهور قائم علیه السلام باشید.» ⁽¹⁶⁾

دجّال نیز فتنه گری كذّاب و فریبنده است كه موجی از آشوب و فتنه به پا می‌كند و بسیاری را با دسیسه‌های شیطانی‌اش می‌فریبد. چشم راست او ناپیداست و نام اصلی‌اش صیف بن عائد است. او ادّعای خدایی می‌كند. در سحر و جادو، زبردست و در فریب مردم، مهارت عجیبی دارد. شیطان صفتان به اطراف او گرد می‌آیند.
امّا طبق مشیت الهی و سنت تغییرناپذیرش همچنان كه در طول تاریخ همواره به اثبات رسیده است، اهل باطل همچون كف روی آب نابود شدنی هستند و حضرت مهدی علیه السلام نیز با غلبه بر سران كفر و فتنه و نفاق طومار زندگانی دشمنان فضیلت و كمال را درهم می‌پیچد و بساط عدل و داد و انسانیت را در روی زمین می‌گسترد.

پی نوشت :

1) كمال الدین، ج 1، ص 330.
2) همان.
3) غیبت نعمانی، ص 273.
4) اسراء / 5.
5) تفسیر عیاشی، ج 2، ص 281.
6) بحارالانوار، ج 52، ص 125.
7) همان، ص 230.
8) همان، ص 354.
9) كمال الدین، ص 329.
10) بحار الانوار، ج 52، ص 222.
11) معجم احادیث المهدی علیه السلام، ج 1، ص 501؛ المعجم الاوسط، ج 5، ص 334.
12) توبه / 32.
13) یوم الخلاص، ص 93.
14) بحارالانوار، ج 52، ص 354.
15) بحار الانوار، ج 52، ص 215.
16) غیبت نعمانی، ص 302.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 74 .

:: موضوعات مرتبط: مهدویت , امام محمد باقر(ع) , ,
:: برچسب‌ها: عصر ظهور در كلام امام باقر علیه‌السلام , امام باقر علیه السلام , شهادت امام باقر علیه السلام ,
:: بازدید از این مطلب : 3402